مرور تحولات اقتصادی و بانکی هفته منتهی به 6 تیرماه 1392

لغو تحریم‌ بانک ملت، با حکم دادگاه عالی انگلیس انجام شد

رشد نقدینگی بهار امسال؛ "کمتر از صفر"

بانک مرکزی به بانک خاورمیانه هشدار داد

سپرده های جدید

طرح سپرده امید بانک اقتصادنوین معرفی شد

بانک سامان ۲ سپرده جدید معرفی کرد

سپرده سرمایه گذاری آتیه طلایی

دیوان محاسبات کشور گزارش داد، تخلف ارزی 9میلیارد دلاری

مرکز آمار: تورم خرداد ماه ۳۲.۶ درصد شد

اجرای سامانه رعد ملی بر روی سیم‌کارت‌ها

اخبار کوتاه 

 

لغو تحریم‌ بانک ملت، با حکم دادگاه عالی انگلیس انجام شد

دادگاه عالی انگلیس با غیرعقلانی خواندن اقدام دولت انگلیس مبنی بر تحریم بانک ملت ایران، این تحریم‌ها را لغو کرد. تحریم بانک ملت ایران در سال 2009 میلادی (1389 خورشیدی) از سوی دولت بریتانیا اعمال شد و حال لغو شده است. پیش از این و در ماه ژانویه، دادگاه عمومی اتحادیه اروپا نیز تحریم‌های این اتحادیه در سال 2010 میلادی علیه بانک ملت را لغو کرده بود و این اقدام سبب شد تا این بانک علیه انگلیس ادعای خسارت کند. بانک ملت در ماه ژانویه اعلام کرده بود: از دولت‌ها برای دریافت خسارت شکایت خواهد کرد. نماینده بانک ملت نیز گفت: این بانک دادخواستی به ارزش 500 میلیون پوند علیه انگلیس در نظر دارد. جاناتان سامپشن قاضی دادگاه انگلیس گفت: رفتار دولت انگلیس در تحریم بانک ملت به عنوان بزرگ‌ترین بانک خصوصی ایران، رفتاری خودسرانه، غیرعقلانی و نامناسب بوده است. دولت انگلیس تمامی بخش‌های مالی این کشور را از انجام هرگونه روابط مالی با بانک ملت منع کرده بود. (منبع: روزنامه دنیای اقتصاد 01/04/92)

نکته تحلیلی

سیستم بانکی در ایران به عنوان بازوی دولت به شمار می رود، به ویژه در اجرای برنامه های توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، بخش مهمی از موفقیت این برنامه متأثر از میزان توانمندی نظام بانکی است که با تحریم بانک ها، این توانمندی می تواند مورد هدف قرار گیرد. از جمله آثار تحریم بانک ها بر سیستم مالی و پولی کشور می توان به : افزایش مخاطره در خصوص منابع بانک، تأثیر بر حساب ذخیره ارزی، احتمال محدودیت بهره برداری از دارایی ها در خارج از کشور یا مسدود شدن سپرده ها، افزایش مطالبات، تأثیر بر ریسک اعتباری، افزایش قیمت کالاهای سرمایه ایف کاهش اعتماد بین المللی به سیستم بانکی تأثیر بر نیروهای متخصص بانکی، تحمیل هزینه های مالی و کاهش اعتماد عمومی به نظام بانکی دانست.

به طور کلی لغو هر یک از تحریم های اعمال شده بر هر یک از بانک های کشور،  تأثیر مثبتی بر کلیه اعضای شبکه بانکی کشور خواهد داشت.

رشد نقدینگی بهار امسال؛ "کمتر از صفر"

یک مقام آگاه در بانک مرکزی درباره رشد نقدینگی در 3 ماه گذشته اظهار کرد: نرخ رشد نقدینگی در بهار سال‌جاری «منفی» گزارش شده است.

محمود بهمنی پیش از این اعلام کرده بود که نقدینگی در پایان اسفندماه 1391 بالغ‌بر 4607 هزار میلیارد ریال بوده و با توجه به اقدامات انجام شده در پایان اردیبهشت‌ماه 1392 این میزان به 5/4581 هزار میلیارد ریال بالغ شده است.

رییس‌کل بانک مرکزی البته اشاره کرده بود که «در پایان اردیبهشت‌ماه 1391 نسبت به پایان اسفندماه 1390 نقدینگی حدود 5 درصد افزایش داشت؛ درحالی که نقدینگی در پایان اردیبهشت 1392 نسبت به پایان سال‌1391 نه تنها افزایش نداشته، بلکه حتی کاهش داشته است و امیدواریم در سال‌جاری نیز بتوانیم رشد نقدینگی را به میزان قابل‌توجهی کاهش دهیم.»

براساس آمار اعلام شده، نرخ رشد سالانه نقدینگی در پایان دی‌ماه سال گذشته 7/33 درصد بود و حجم آن به 4380 هزار میلیارد ریال رسیده بود. نرخ رشد نقدینگی ماهانه نیز در دی‌ماه، معادل 9/1 درصد بوده است. در بهمن‌ماه، رشد ماهانه معادل 3/2 درصد و رشد سالانه نیز به 3/27 درصد رسید. به این ترتیب در پایان بهمن‌ماه نیز حجم کل نقدینگی بالغ بر 4480 هزار میلیارد ریال شد. رشد ماهانه نقدینگی در آخرین‌ماه سال معادل 7/2 درصد ثبت شده که موجب شد نقدینگی در اسفندماه به 4607 هزار میلیارد ریال برسد.

بانک مرکزی به بانک خاورمیانه هشدار داد

بانک مرکزی به مسئولان بانک خاورمیانه هشدار کتبی داده‌است که تابلوهای خود را تغییر دهند.این اقدام پس از انتشار گزارش تسنیم درباره تابلوی قابل تامل بانک خاورمیانه صورت می‌گیرد.

بانک خاورمیانه در اقدامی که قبلاً هم توسط دو بانک خصوصی دیگر تکرار شده بود در تابلوهای خود نام لاتین "Middle East Bank" را درج کرده است.در حالی که باید نام بانک‌ها به لاتین مشابه نام فارسی درج شود. بر اساس دستورالعمل زبان فارسی، نام های خاص امکان ترجمه به زبان دیگری ندارند و همان نام فقط باید با الفبای انگلیسی نوشته شود. لازم به یادآوری است که بانک خاورمیانه حتی آدرس اینترنتی این بانک را هم http://www.middleeastbank.ir تعریف کرده است.

قبلاً بانک‌های آینده و شهر نیز اقدامی مشابه بانک خاورمیانه انجام داده‌ بودند اما با مخالفت بانک مرکزی مواجه شدند؛ بانک آینده در ابتدای فعالیت خود در تابلوهای شعب خود نام لاتین این بانک را فیوچر بانک (Future Bank)  و بانک شهر نام لاتین این بانک را سیتی بانک (Citi Bank)درج کرده بودند. (شبکه اطلاع رسانی بانک و بیمه 3/4/92)

سپرده های جدید

طرح سپرده امید بانک اقتصادنوین معرفی شد

همزمان با نیمه شعبان، بانک اقتصادنوین، طرح "سپرده امید" در معرفی کرد. پیش از این نیز بانک اقتصادنوین به منظور کسب رضایت مشتریان نسبت به معرفی سپرده نگین اقدام کرده بود. (شبکه اطلاع رسانی بانک و بیمه 4/4/92)

توضیح: سپرده امید یک سپرده کوتاه مدت با حداقل مانده 100 میلیون ریال است که این مبلغ توسط بانک مسدود می شود. نرخ سود این سپرده با توجه به میانگین مانده ،بصورت روزشمار تعیین و در پایان ماه پرداخت می گردد. بدین ترتیب در صورت میانگین مانده 250 میلیون ریال در ماه، 14% و بیشتر از 250 میلیون ریال 15%،16% و ... بالاترین نرخ تعلق گرفته به این سپرده 20% در صورت میانگین مانده 500 میلیون ریال است. (منبع: تماس با شعب بانک اقتصاد نوین)

بانک سامان ۲ سپرده جدید معرفی کرد

بانک سامان دو سپردۀ کوتاه‌مدت و بلندمدت "سیمیا" و "کیمیا" را با سود روزشمار ویژه طراحی کرده است.

سپردۀ کوتاه‌مدت "سیمیا" در ضمن برخورداری از سود روزشمار ویژه، امکان واریز، برداشت، انتقال و صدور کارت را دارد. حداقل موجودی حساب مشتریان در این سپرده برای برخورداری از سود در هر روز، مبلغ 200 میلیون ریال است.

سپردۀ بلند‌مدت دوسالۀ "کیمیا" نیز با سپرده‌گذاری حداقل 10 میلیون ریال افتتاح می‌شود. سود این سپرده نیز به‌صورت روزشمار محاسبه و در مقاطع ماهانه به حساب مشتری واریز می‌شود.
تمام افراد حقیقی و حقوقی می‌توانند با گشایش این سپرده‌های سرمایه‌گذاری از سود ویژۀ آن بهره‌مند شوند. (بانکداری ایران 4/4/92)

توضیح: سود ماهانه سپرده سیمیا 19% بوده و سپرده بلند مدت کیمیا 20% 
می باشد. (منبع: تماس با شعب بانک سامان)

سپرده سرمایه گذاری آتیه طلایی

نرخ سود: مطابق بسته سیاستی – نظارتی بانک مرکزی ج.ا.ا  

 مدت: از یک تا 20 سال می باشدکه هر 5 سال یکبار مطابق ضوابط آن دوره تمدید می گردد.

قابلیت واریز وجوه بصورت یکجا و یا دوره ای امکانپذیرمی باشد.

سود سپرده های سرمایه گذاری به صورت ماهانه محاسبه و مجددا" در همان حساب  سرمایه گذاری خواهد شد.

حداقل مبلغ جهت افتتاح: حساب 2,000,000 ریال (تارنمای رسمی بانک مسکن 4/4/92)

دیوان محاسبات کشور گزارش داد، تخلف ارزی 9میلیارد دلاری

دیوان محاسبات خبرداده که مبلغ 2/9 میلیارد دلار مازاد درآمد ارزی کشور معادل صد هزار و چهارده میلیارد ریال براساس مصوبات غیرقانونی هیات وزیران برخلاف احکام تعیین شده به مصرف رسیده است. در این گزارش تاکید شده تصویب مصرف 6/11 میلیارد دلار مازاد درآمد حاصل از صادرات نفت خام و میعانات گازی خارج از جداول بودجه عمومی طبق بند 2 ماده واحده قانون بودجه سال 1390 کل کشور به علت عدم‌پیش‌بینی برنامه و ردیف خاص، بی‌انضباطی مالی در نحوه مصرف آن به‌وجود آورده است.

دیوان محاسبات کشور پیش‌تر نیز در بخشی از گزارش تفریغ بودجه 90 که از سوی خبرگزاری مهر منتشر شده بود، به نقش بانک مرکزی در کاهش ارزش پول ملی پرداخته و اعلام کرده بود: بانک مرکزی در سال 90 ارزهای خریداری شده به نرخ خرید ارز مرجع را با نرخ‌های متفاوت بالاتر به فروش رسانده و سود سرشاری نصیب بانک مرکزی، بانک‌های دریافت کننده ارز و صرافی‌ها شده است و عملکرد بانک مرکزی در عدم‌رعایت قانون پولی و بانکی موجب کاهش ذخایر ارزی کشور و در نهایت کاهش ارزش پول ملی شده است. براین اساس دیوان محاسبات کشور بانک مرکزی را در کاهش ارزش پول ملی مقصر شناخته بود. دیوان محاسبات همچنین در گزارش خود اعلام کرده بود که 65 درصد احکام بودجه 90 به طور کامل اجرا نشده است.گزارش تفریغ بودجه 90 هنوز در صحن علنی مجلس قرائت نشده است.

بخشی از گزارش تفریغ بودجه 1390 کل کشور که از سوی دیوان محاسبات تهیه شده به بررسی عملکرد دولت در اجرای بند بودجه‌ای مربوط به درآمدهای نفتی پرداخته است.در این گزارش تاکید شده است که تصویب مصرف 6/11 میلیارد دلار مازاد درآمد حاصل از صادرات نفت خام و میعانات گازی خارج از جداول بودجه عمومی طبق بند 2 ماده واحده قانون بودجه سال 1390 کل کشور به نوعی متمم بودجه ضمن بودجه کل کشور محسوب شده و به علت عدم‌پیش‌بینی برنامه و ردیف خاص، بی‌انضباطی مالی در نحوه مصرف آن به‌وجود آورده است.

با این حال دیوان محاسبات در بررسی عملکرد دولت در این بند از بودجه 90 آورده است: نتیجه بررسی به عمل آمده از عملکرد بند 2 قانون بودجه 1390 کل کشور حاکی است مبلغ 2/9 میلیارد دلار مازاد درآمد ارزی کشور (معادل یکصد هزار و چهارده میلیارد ریال) براساس مصوبات غیر‌قانونی هیات وزیران که عمدتا توسط هیات بررسی و تطبیق مصوبات دولت با قوانین مغایر قانون شناخته شده، برخلاف احکام تعیین شده در اجزای ذیل بند 2 به مصرف رسیده است. برای نمونه:

به‌رغم تاکید قانون گذار در جزء الف بند 2 مبنی بر در اولویت بودن پرداخت کامل 3 میلیارد دلار تقویت بنیه دفاعی نسبت به سایر اجزا، مبلغ یک هزار و پانصد میلیارد ریال کمتر از میزان تعیین شده در قانون برای تقویت بنیه دفاعی پرداخت شده است.

مبلغ هشت هزار میلیارد ریال از سهم بخش سلامت که در اجرای اهداف بند ب ماده 34 قانون برنامه پنجم توسعه باید مصرف شود، برخلاف حکم قانونی برای اجرای طرح‌های مهر ماندگار به وزارت راه و شهرسازی اختصاص یافته که به‌استثنای مبلغ 600 میلیارد ریال که بابت طرح‌های بیمارستانی در اختیار سازمان مجری ساختمان‌های عمومی و تاسیسات دولتی قرار گرفته، مابقی اعتبارات مذکور برخلاف حکم قانون بودجه به مصرف رسیده است.

اختصاص مبلغ یکصدو پنجاه میلیارد ریال از سهم احداث و بازسازی عتبات عالیات بر خلاف قانون بودجه به بنیاد فقه و معارف اهل بیت (ع) اختصاص داده شده است.

از طرفی هیات وزیران به موجب تصویب نامه مورخ 28/12/90 اعتبارات بند 2 ماده واحده قانون بودجه سال 1390 کل کشور را که بالغ بر یکصدهزار میلیارد ریال بوده به علت عدم‌درج در جداول قانون بودجه به عنوان سایر منابع تلقی کرده که ضمن خارج نمودن منابع و مصارف آن از بودجه عمومی، به دستگاه‌های اجرایی اجازه داده مانده مصرف نشده اعتبارات مذکور را به سال بعد منتقل کنند که مصوبه مذکور نیز مورد ایراد هیات بررسی و تطبیق مصوبات دولت با قانون قرار گرفته است. (خبرگزاری مهر 5/4/92)

مرکز آمار: تورم خرداد ماه ۳۲.۶ درصد شد

بر اساس اعلام مرکز آمار ایران، نرخ تورم خرداد ماه با ۱.۶ درصد افزایش نسبت به ماه قبل به ۳۲.۶ درصد رسید. شاخص قیمت کالاها و خدمات و تورم در خرداد سال 1392 با لحاظ سال پایه سال 1390 را اعلام کرد. 
بر اساس این گزارش، نرخ تورم در خرداد‌ ماه نسبت به ماه قبل با 1.6 درصد افزایش به 32.6 درصد رسیده است.
همچنین شاخص کل با در نظر گرفتن سال پایه 90 به رقم 161.4 رسیده که نسبت به ماه قبل 3 درصد افزایش را نشان می‌دهد.

شاخص تورم نقطه به نقطه در خرداد ماه نسبت به مدت مشابه سال گذشته به 41.2 درصد رسیده در حالی که این شاخص در اردیبهشت ماه معادل 38.2 درصد بوده است. (پایگاه خبری بانکداری الکترونیک 5/4/92)

اجرای سامانه رعد ملی بر روی سیم‌کارت‌ها

سامانه رعد ملی بانک ملی ایران بر روی سیم‌کارت‌های همراه اول و ایرانسل قابل اجراست.

به گزارش پایگاه خبری بانکداری الکترونیک به نقل از روابط عمومی بانک ملی بر این اساس مشتریان بانک ملی ایران می توانند از طریق سیم‌کارت‌های همراه اول و ایرانسل از خدمات سامانه رعد ملی بهره‌مند شوند. 
گفتنی است رعد ملی خدمت نوینی از بانک ملی ایران در عرصه بانکداری الکترونیک است که با استفاده از آن می‌توان بدون نیاز به استفاده از ملی کارت خدماتی نظیر دریافت موجودی، خرید، پرداخت قبوض و تولید رمز یکبار مصرف (OTP) برای استفاده از سیستم سبا را با استفاده از گوشی تلفن همراه دریافت کرد. 
در این سامانه، تراکنش‌ها به صورت آنی انجام می‌شود و مشتریان بانک ملی ایران در هر زمان و مکان حتی در خارج از ایران بدون پرداخت هزینه رومینگ از خدمات بانکی بهره‌مند می‌شوند. 

دریافت و ارسال پیام از طریق این سرویس به صورت رایگان و بدون نیاز به اینترنت و GPRS بوده و استفاده از آن توسط انواع گوشی‌های تلفن همراه امکان‌پذیر است. (پایگاه خبری بانکداری الکترونیک 5/4/92)

 نکته تحلیلی

رعد ملی خدمتی نوین در بستر تلفن همراه (سیم‌کارت همراه اول یا ایرانسل) فراهم می‌کند. برجسته‌ترین خدمت این سامانه از طریق ثبت عبارت # 717* بر روی تلفن همراه مشتریان که برای اولین بار در کشور عرضه می‌شود، خرید کالا و خدمات بدون استفاده از کارت است. همچنین سرویس‌های دیگری نظیر دریافت موجودی، پرداخت قبوض به شیوه‌ای آسان و مطمئن (بدون نیاز به ابزار کارت) و تولید رمز یکبار مصرف در سامانه بانکداری اینترنتی این بانک (بدون نیاز به دستگاه جانبی توکن)، خرید شارژ تلفن همراه، اعلام مسدودی کارت و ... می‌باشد. سرویس‌های مختلف سامانه رعد ملی به جز سرویس تولید رمز یکبار مصرف برای تمامی مشتریان بانک ملی ایران (تمامی افرادی که حداقل دارای یک حساب متمرکز در بانک ملی ایران بوده و قبلاً احراز هویت شده‌اند) فعال گردیده است.در طرح رعد ملی دارندگان پایانه‌های فروش (pos) بانک ملی ایران نیز می‌توانند با اعلام شماره پایانه خود به دارندگان کارت‌های بانک ملی ایران امکان پرداخت وجه را از طریق گوشی‌های همراه بدون استفاده از کارت فراهم کنند.

سامانه رعد از مکانیزم انتقال اطلاعات بر بستر شبکه GSM به نام (USSD) استفاده می‌کند و تا کنون بانکهای سینا، انصار، پایارگاد، سامان و... از بستر USSD استفاده نموده اند. اماکن خرید از این بستر توسط تلفن همراه برای اولین بار توسط بانک ملی ارائه گردیده است و از طریق این سامانه مشتریان می توانند از خانه به کارتخوان فروشگاه متصل شوند. 

اخبار کوتاه

·         بانک پارسیان نشان "تعالی روابط عمومی" را از آن خود کرد،در دومین دوره آیین معرفی و تقدیر از سرآمدان روابط عمومی ایران که در روز سه شنبه مورخ 4 تیرماه سال جاری در مرکز همایش های بین المللی صداوسیما برگزار شد، بانک پارسیان مفتخر به دریافت تندیس نشان تعالی روابط عمومی شد بر اساس شاخص های سرآمدی تعالی روابط عمومی   اعلامی از سوی دبیرخانه همایش یاد شده همچون؛ التزام به نهادینه شدن مقوله استاندارد سازی، خلاقیت و نوآوری، تعامل و ارتباطات رسانه ای،توسعه همکاری های برون سازمانی، بهره برداری از فناروری های نوین ارتباطی،تدوین راهبرد و برنامه ارتباطی برون سازمانی ، حمایت از ارزش ها و برنامه های عام المنفعه و خدمات اجتماعی پس از بررسی و داوری، روابط عمومی بانک پارسیان برگزیده و مورد تقدیر قرار گرفت. (آی بی نیوز 4/4/92)

·         ادغام دو صندوق در بانک قرض الحسنه مهر ایران، در راستای ساماندهی موسسات پولی انجام گرفت. صندوق‌های «مهروطن» و «نصر کردستان» در بانک قرض‌الحسنه مهر ایران ادغام شد(دنیای اقتصاد 2/4/92)

·         تقسیم سود 270 ریالی هر سهم بیمه نوین، مجمع عمومی عادی سالانه شرکت بیمه نوین روز چهارشنبه 29 خردادماه 1392 با حضور بیش از 77 درصد از سهامداران، اعضای هیات‌مدیره، مدیرعامل و بازرس قانونی برگزار شد. در این مجمع میزان و نحوه تقسیم سود عملکرد سال مالی 1391 مورد بحث و بررسی قرار گرفت که در نهایت تقسیم 270 ریال سود به ازای هر سهم به تصویب رسید و مقرر شد از اواخر مرداد ماه سال جاری سود سهامداران حقیقی پرداخت ‌شود.(دنیای اقتصاد 4/4/92)

·         نرم‌افزار "اقدامات اجرایی و قانونی" و "شناسایی ذینعفان واحد"، پیگیری تمامی عملیات اعتباری از مرحله درخواست تا وصول مطالبات، استخراج گزارش‌های مدیریتی و کنترل و پیگیری اقدامات اجرایی اعم از قضایی، ثبت و شناسایی ریسک اعتباری هنگام ارائه تسهیلات از جمله کارکردهای سامانه‌های مذکور است. (پایگاه خبری بانکداری الکترونیک 4/4/92)

·         "بیکاری" وارد آمار بانک مرکزی شده است، به گفته مدیرکل آمارهای اقتصادی بانک مرکزی در طرح تجدیدنظر سال پایه آماری، مباحث جدیدی مانند بررسی بودجه خانوار، مسکن اجاره ای و طرح اشتغال و بیکاری وارد شده است. (خبر گزاری اکو نیوز 4/4/92)

·         وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی از عملکرد بانک ملت در حمایت از بخش چاپ و نشر کشور در ساخت و تکمیل مجتمع ناشران قم، قدردانی کرد. (بانکداری ایران 4/4/92)

·         الگوی ساماندهی مطالبات معوق بانک‌ها، مدیرکل مقررات، مجوزهای بانکی و مبارزه با پولشویی بانک مرکزی تشریح کرد: امیر حسین امین آزاد مدیرکل مقررات، مجوزهای بانکی و مبارزه با پولشویی بانک مرکزی از طراحی الگویی خبر داده که بر اساس آن مطالبات غیر‌جاری بانک ها ساماندهی می‌شود. این الگو بر اساس تشکیل یک شرکت دولتی تحت عنوان «مدیریت دارایی‌ها » است. (دنیای اقتصاد 5/2/92)